ตื่นดึกคือกา นอนคือหมา หากินคือไก่
http://www.youtube.com/watch?v=8mWb6v7YQXI
ผญาสอนคน
- คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้ง ฮ่มเป็นพระยา อย่าได้ลืมคนทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มสัปทน อย่า ได้ลืมคนจนผู้แห่นำตีนซ้าง ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้วก็อย่าได้ ลืมผู้คนรอบข้าง
- ใจประสงค์สร้าง กลางดงกะว่าท่ง ใจขี้คร้าน กลางบ้านกะว่าดง ถ้าใจสู้ (ขยัน) อยู่กลางป่าดงก็ เหมือนกลางทุ่งถ้าเกียจคร้านแม้อยู่กลาง หมู่บ้านก็เหมือนในกลางป่า
- ใจบ่โสดาด้วยเว้าแม่นกะ เป็นผิด ใจบ่โสดาดอมเว้าดีกะเป็นฮ้าย แม้นไม่สบอารมณแล้วจะพูดอย่างไรก็ไม่มีทางถูกใจได้
- ตีเจ็บแล้วแสนสิออยกะปาน ด่า แม่นว่าเว้าจ้อยจ้อยกะปานไม้แดกตา เมื่อถูกตีเจ็บแล้วจะปลอบประโลมปานใดก็ไม่หายเจ็บ
- อย่าสุไลเสียถิ้ม พงษ์พันธุ์พี่น้องเก่า อย่าสุละเผ่าเซื้อ ไปย่องผู้อื่นดี อย่าได้ลืมญาติพี่น้องของตัวเอง ไปยกย่องว่าผู้อื่นดีกว่า
- ชื่อว่าโลกีย์กว้างเมือง คนมันบ่เที่ยง มันหากเงี่ยงซ่อยง่อยคือค่อยตลิ่งของลางเทื่อแนวเด็ก น้อยสอนคนหัวด่อน ลางเทื่อลุก
บ่าวสาวพ้อหน้ากัน (หนุ่มสาวพอเจอหน้ากัน...คำแซวๆกัน)
(ชาย).... สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด
(หญิง) .... น้อง นี้ สุขซำบายหมั้น เสมอมันเครือเก่าอยู่ดอกอ้าย เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบาย พร้อม สู่คน
(ชาย).... อ้ายนี่อยากถามข่าวน้ำ ถามข่าวเถิงปลา ถามข่าวนา อยากถามข่าวเถิงเข้า อ้ายอยากถามข่าวน้องว่ามีผัวแล้วหรือบ่
หรือว่ามีแต่ซู้ ผัวสิซ้อนหากบ่มี
(หญิง).... โอ นอ อ้ายเอย น้องนี้ปอดอ้อยซ้อยเสมอดั่งตองตัด พัดแต่เป็นหญิงมาบ่มี ซายสิมาเกี้ยว ผัด แต่สอนลอนขึ้นบ่มี
เครือสิเกี้ยวพุ่ม พผัดแต่เป็นตุ่มไม้เครือสิเกี้ยวกะบ่มี
(ชาย).... น้องอย่ามาติแถลงเว้า เอาเลามาปลูก บ่แหม่นเซื้อซาติอ้อยกินได้กะบ่หวาน
(หญิง).... คัน บ่จริงน้องบ่เว้า คันบ่เอาน้องบ่หว่า คันบ่แม่นท่า น้องบ่ไล่ควายลง ตีลงแล้ว ถอย คืนมันสิยาก มันสิลำบากน้องเทียวหยุ่งอยู่บ่เซา
(ชาย).... อ้ายนี่เป็นดังอาซาไนม้า เดินทางหิวหอด มาพ้อน้ำส้างแล้วในถ้ำกะส่องดาย กลายไปแล้ว ผัด คืนมาก้มส่อง อยากกินกะกินบ่ได้
เลียลิ้นอยู่เปล่าดาย
(หญิง).... น้อง นี้เป็นดังเฮือคาแก้ง เสาประดงคุงหาด หาผู้คึดซ่อยแก้ ให้หายฮ้อนกะบ่ม
ผญ๋าสอนหญิง
เป็นหญิงให้ใจอ่อนน้อม คำเว้าอ่อนหวาน
เทียมดั่งพธูเผิ้ง หวาน เลิงบ่ฮู้หล้า
เป็นหญิงอย่าได้ปากกล่าวต้าน คำ กล้ากว่าชาย
ให้ค่อยเอาใจตั้ง คำ โบราณสอนสั่ง
ให้มีใจอ่อนน้อม ประสงค์ ตั้งต่อผัว นั้นเนอ
ให้คึดกลัวความฮ้าย ใด ดีให้คึดฮ่ำ
แม่นว่ามีโฉมฮ้าย ฉัน ใดอย่าประมาท
เป็นแต่ชาติก่อนพุ้น บุญ สร้างแต่หลัง
อันว่าอิตถีเชื้อ ฝูง หญิงงามยิ่ง
เห็นว่าได้มิ่งต้น อย่าโงแง้นว่าโต นั้นเนอ
อย่าได้เอโกอ้าง บ่เอาไผเป็นที่เผิ่ง แพงเอย
ชาติที่นอนป่าฮ้าย แปลงห้างให้ใหญ่ดี
เห็นว่ามีทางซ้อน อย่าหวังคอยสิวางง่าย หลายเนอ
บาดน้ำเขินขาดแล้ง ตมสิแห้งไหง่ผง
ชาติที่แนวนามบ้ง แปนโตกาสิตอด เอาแหล่ว
ให้เจ้าเป็นดั่งม้อน ใยหุ้มห่อตัว
ชาติที่เป็นหญิงให้ มีชายเพทียมพ่าง
หญิงบ่มีคู่ซ้อนเสียเชื้อชาติหญิง ยิ่ง แหล่ว
คันสิเอาผัว ให้ ถามนามนักปราชญ์
ชาติที่ยาวลื่นด้าน งาม แย้มก็อย่าเอาเจ้าเฮย
ชายใดเนาในห้อง เฮือน ตนเป็นวาด
สัพพะการเวียกเว้า กระทำ สร้างสู่วัน
ชายนั้นหญิงใดได้สบายใจหมดทุกสิ่ง จริง แหล่ว
พากันลุลาภได้ ของ เข้ามั่งมูน
ยูถ่างทำบุญสร้าง ทาน ไปบ่ได้ขาด
ให้มีใจอ่อนน้อมประสงค์ตั้งต่อทาน นั้น เนอ
ผญ๋าการนับจอกเหล้า
การนับจอก เหล้าแบบที่ 1
+ จอกหนึ่งพอชิกริก (จอก แรกซู่ซ่า)
+ จอกสองพอแซกแรก (จอก สองเอามาอีก)
+ จอกสามพอแปลกความ (จอก สามเริ่มเสียงดัง)
+ จอกสี่หลงพี่หลงน้อง (จอก สี่ลืมพี่ลืมน้อง)
+ จอกห้าเห็นป้าว่าแม่น เมีย (จอกห้าเห็นป้านึกว่าเมีย)
+ จอกหกชกปากพ่อเถ้า (จอก หกชกปากพ่อตา)
+ จอกเจ็ดแกล้มเป็ดแกล้ม ไก่ (จอกเจ็ดหาเป็ดหาไก่มาแกล้ม)
+ จอกแปดฟ้อนตากแดดว่าแม่น ฝนตกริน (จอกแปดรำกลางแดดนึกว่าฝน)
+ จอกเก้าเข้าอยู่เล้าคึด อยากขายเกวียนละบาทก็ขาย (จอกเก้าขายข้าวเกวียนละบาท)
+ จอกสิบหลิบพุ้นหลิบพี้ (จอก สิบเดินหน้าหนึ่งถอยหลังสาม)
+ จอกสิบเอ็ดตึงลึงตึง (จอก สิบเอ็ดยืนโงนเงนจนล้ม ครอกฟี้!)
การนับจอก เหล้าแบบที่ 2
+ จอกหนึ่งเอ็นคอพึงบ่ทัน ปาก (จอกที่หนึ่งรินไม่ทัน)
+ จอกสองเสียงกระชากผิด สำนวน (จอกสองเสียงดังลั่นบ้าน)
+ จอกสามชวนพ่อเถ้าเป็น สหาย (จอกสามกอดคอพ่อตาเป็นสหาย)
+ จอกสี่ชวนนายลงเป็นมิตร (จอก สี่ดึงแขนนายให้เป็นเพื่อน)
+ จอกห้าคิดอยากด่าเมียตน (จอก ห้าด่าเมียขโมง)
+ จอกหกเห็นคนมาฮ้องใส่ (จอก หกแกว่งปากหาตีน)
+ จอกเจ็ดเหลียวเห็นไก่ว่า แม่นหมู (จอกเจ็ดเห็นหนูเป็นแมว)
+ จอกแปดใบหูแดงหน้าเคร่ง (จอก แปดหูแดงหน้าตึง)
+ จอกเก้าเปล่งวาจาผู้ใดมา บ่ย้าน (จอกเก้าเสียงดังไม่กลัวใคร)
+ จอกสิบอ่าน กอ ขอ กอ กา นอนกับหมาเกือขี้ฝุ่น จักว่าอุ่นบ่อุ่นตากแดดจนสาย พิษสุรามันหายเหื่อไคลไหลย้าว
(จอกสิบมีหมาเป็นเพื่อน อ๊วก!)
การนับจอก เหล้าแบบที่ 3
+ จอกหนึ่งพุทธวาจา (จอก หนึ่งเสียงหวาน)
+ จอกสองหมากลางตลาด (จอก สองหมากลางตลาด)
+ จอกสามผ้าขาดบ่ฮู้จักตัว (จอก สามผ้าขาด หลุด ไม่รู้ตัว)
+ จอกสี่เห็นเจ้าหัวว่า แม่นจัวน้อย (จอกสี่เห็นสมภารนึกว่าเณรน้อย)
+ จอกห้าเห็นเห็นขี้ข้อย ว่าแม่นเมียโต (จอกห้าเห็นนางแจ๋วนึกว่าเมีย)
จอกหกสายพังพานเพิ่นบ่พานโตพาน (จอก หกนักเลงโต อยากหาเรื่อง)
ว่าสั้น ส่า.. (ส่ำนี้ก่อน น้อ)
ขอบคุณเนื้อหาสาระดีๆ จาก : http://www.khonkaenlink.info/khonkaen_info/paya.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น